MOSFET, elektronik sinyalleri anahtarlamak ya da güçlendirmek amacıyla kullanılan bir transistör türüdür. Mosfet açılımı “Metal-Oksit Yarıiletken Alan Etkili Transistörler” şeklinde açıklanabilir. MOSFET transistör birçok alanda kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılar. Mosfet sembolü açısından dört bileşen bulunur. Bunlar şu şekildedir:
Bu bileşenlerden kapı, kaynak ile direnç arasındaki akım akışını kontrol etme görevi üstlenir. MOSFET hakkında bilinmesi gereken tüm detayları yazının devamında bulabilirsiniz.
Modern elektroniğin en önemli bileşenleri arasında bulunan MOSFET sürücü devresi, güç yönetiminden sinyal iletimi uygulamalarına kadar geniş bir alanda köşe taşı işlevi görür. MOSFET, normalde açık olarak azaltan mod ve normalde kapalı yükselten mod olmak üzere iki farklı şekilde çalışabilir. MOSFET modelleri verimlilikleri ve hızlı anahtarlama yetenekleri ile ön plana çıkar. Bu yetenekleri sayesinde güç kaynakları, motor kontrol cihazları gibi alanlarda yaygın olarak tercih edilir.
MOSFET çalışma prensibi, anahtarı kapı terminaline dayanır. MOSFET kapısına voltaj uygulandığı anda kanal üzerinde bir elektrik alanı meydanı gelir. N-Kanal MOSFET açısından kapıya pozitif voltaj vermek elektronları kanal bölgesine çeker. Bu durum kanalın iletken hale geçmesine olanak tanıyarak, dirençten kaynağa akım akışı sağlar. P-Kanal MOSFET için ise kapıya negatif voltaj uygulanarak, pozitif yük taşıyıcıları kanal bölgesine çekilir. Böylece kanalın iletken hale gelmesi sağlanarak, kaynaktan dirence akım akışı gerçekleşir. MOSFET kapısına voltaj uygulanmadığı zaman, kapı kapalı durumda durur. Uygun kapıya göre voltaj uygulandığı zaman ise kapı açılarak iletken hale gelir.
Mosfet sürme devresi, fonksiyonel özellikleri ile geniş bir alanda kullanılır. Çeşitli endüstriyel alanlarda sıklıkla tercih edilen MOSFET, cihazların kontrol edilme aşamasında önemli rol oynar. Otomotiv, telekomünikasyon, tüketici elektroniği gibi uygulamalarda da MOSFET kullanımı sıkça görülür. MOSFET çeşitleri yüksek frekanslı elektronik devrelerinin yanı sıra voltmetre, ohmmetre, multimetre gibi ölçme aletlerinin de temel yapı taşlarından biridir. Bunun dışında çeşitli güç kaynaklarında, düşük gerilimli motor kontrol devrelerinde, DC-DC çeviricilerde de tercih edilir.
MOSFET ölçümü, hem sağlamlık kontrolü devrelerdeki performansı değerlendirmek açısından oldukça önemlidir. Temel ölçüm multimetre adı verilen cihaz yardımıyla yapılır. Bu aşamda multimetre diyot moduna alarak “gate”, “drain” ve “”source” terminallerinin kontrolü yapılır. Drain-Source arasında oluşan direnç açık ve kapalı durumlarda farklı olmalıdır. Diğer ölçüm yöntemi ise osiloskop cihazı ile yapılır. Dinamik test olarak adlandırılan bu ölçüm MOSFET transistörün; açma kapama hızı ve sinyal yanıtı için kullanılır.
MOSFET sağlamlık kontrolü testi için de bazı yöntemler kullanılır. Bunun ilk olarak multimetre yardımı ile terminaller arasındaki dirençler ölçülür. Gate ve Source terminalleri arasında ölçülen direnç olması gerekenden düşük ise MOSFET arızalı olabilir. Termal test ise çalışma sırasında MOSFET ısısını ölçer. Çalışırken yapılan ölçüm sırasında aşırı ısınma belirtileri ortaya çıkar ise MOSFET arızalı olabilir.
Mosfet çeşitleri, P Kanal ve N Kanal MOSFET olmak üzere iki sınıfa ayrılır. P-kanallı MOSFET çeşitleri, birincil yük taşıyıcılar olarak delikleri kullanır. Deliklerin düşük hareketliliği sebebiyle N-kanallı MOSFET ürünlerine göre performans açısından daha düşüktür. N-kanallı MOSFET modelleri ise birincil yük taşıyıcılar olarak elektronları kullanır. Elektronlar deliklere kıyasla daha hareketlidir. Bu nedenle bu MOSFET türlerinin performansı daha güçlüdür. N-kanallı MOSFET çeşitleri hızlı anahtarlama ve daha yüksek akım taşıma kapasitesine sahiptir. N-kanallı MOSFET için uygulanan voltaj negatif; P-kanallı MOSFET için ise uygulanan voltaj pozitiftir.
Çalışma karakteristiklerine göre ise 2 tip MOSFET vardır. Bunlar “Depletion (Azalan) Tip ve “Enhance (Çoğalan) Tip” MOSFET’lerdir. Azalan MOSFET türlerinde kapı normalde açıktır. Bu nedenle herhangi bir giriş olmadan elektriğin üzerinden akmasına olanak tanır. Kapıyı kapatmak için kapı terminaline voltaj uygulanması gerekir. Yükseltme modu MOSFET modelleri, en yaygın kullanılan türdür. Bu modellerde kapı-kaynak voltajı sıfır değerindeyken, kapı kapalı konumda durur. Kapı terminaline voltaj uygulamadan elektriğin iletilmesine izin vermez. Elektrik akımı için voltaj uygulanması gerekir.
Mosfet sürücü devresi fiyatları; ürün özelliklerine, malzeme kalitesine ve tedarikçi firmaya göre değişkenlik gösterebilir. en kaliteli ve uygun fiyatlı MOSFET modellerini Empa Store mağazasında bulabilirsiniz. Elektronik sektöründe hizmet veren Empa Store, geniş ürün çeşitliliği ile farklı alanlardaki tasarımcılara hitap eder. Siz de Empa Store online mağazada yer alan MOSFET fiyat skalasını inceleyerek, ihtiyacınıza ve bütçenize en uygun ürünü kolayca bulabilirsiniz.