Kondansatör veya kapasitör, elektrik enerjisini statik olarak biriktiren ve daha sonra bu enerjiyi gerektiğinde serbest bırakan pasif bir elektronik bileşendir. İki iletken plaka arasına yerleştirilmiş bir dielektrik malzeme ile yapılandırılmıştır. Bu yapı, kondansatörün elektrik yüklerini depolamasına olanak tanır.
Kondansatörler, elektronik devrelerde çok çeşitli işlevler görür. Enerji depolama, filtreleme, sinyal bağlaşımı, zamanlama uygulamaları ve osilatör devreleri kondansatörlerin kullanım alanlarından sadece birkaçıdır. Ayrıca, voltaj dalgalanmalarını düzeltmek ve elektrik motorlarını başlatmak için de kullanılırlar.
Kondansatör çeşitleri, kullanılan dielektrik malzemeye, yapıya ve uygulama alanına göre değişiklik gösterir. Başlıca kondansatör türleri şunlardır:
Elektrolitik Kondansatörler: Yüksek kapasitans değerlerine sahip olup, genellikle güç kaynağı filtreleme uygulamalarında kullanılır.
Seramik Kondansatörler: Küçük boyutları ve düşük maliyetleri ile sinyal bağlaşımı ve filtreleme uygulamalarında tercih edilir.
Film Kondansatörler: Yüksek performanslı filtreleme ve yüksek frekans uygulamaları için kullanılır.
Tantal Kondansatörler: Stabilite ve uzun ömürleri ile hassas filtreleme uygulamalarında kullanılır.
Kutupsuz Kondansatörler: AC devrelerinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve her iki yönde de çalışabilirler.
Kapasitör seçimi, uygulamanın gereksinimlerine göre yapılmalıdır. Kapasitans değeri, çalışma voltajı, tolerans, dielektrik tipi ve fiziksel boyut gibi faktörler dikkate alınmalıdır. Uygulamanın çalışma frekansı ve sıcaklık koşulları da önemli seçim kriterlerindendir.
Kondansatör ölçümü, genellikle bir multimetre kullanılarak yapılır. Multimetre, kapasitans ölçüm moduna alındığında, kondansatörün bacaklarına bağlanarak doğrudan kapasitans değerini okuyabilir. Ölçüm yapılırken kondansatörün devreden çıkarılması ve boşaltılması önemlidir.
Sığaç, kondansatörün diğer bir adıdır ve özellikle elektrik ve elektronik mühendisliğinde kullanılır. Sığaç formülü, kondansatörün kapasitansını hesaplamak için kullanılır:
Kapasitansı (C) hesaplamak için C = Q/V formülü kullanılır. Yükü (Q) ve gerilimi (V) belirleyerek hesaplama yapılır.
Kondansatörler, elektronik devrelerden güç kaynaklarına, motor başlatma sistemlerinden ses sistemlerine kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ayrıca, bilgisayarların RAM'leri, kamera flaşları, radyo frekansı (RF) uygulamaları ve çok daha fazlasında kullanılırlar.
Kondansatör fiyatları, tipine, kapasitans değerine, toleransına ve diğer özelliklerine göre değişiklik gösterir. Genel olarak, seramik kondansatörler en uygun maliyetli seçenekler arasındayken, yüksek kapasitanslı elektrolitik ve özel film kondansatörler daha pahalıdır.
Kondansatörler, modern elektronik ve elektrik sistemlerinin temel taşlarından biridir. Doğru kondansatörü seçmek ve kullanmak, projenin başarısı için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, kondansatörlerin çalışma prensiplerini, çeşitlerini ve uygulama alanlarını anlamak, her elektronik ve elektrik mühendisinin ve hobiistin bilmesi gereken temel konulardandır.
Elektrik akımı elektron olarak adlandırılan elektrik yüklerinin bir iletken malzeme içinde hareket etmesi sonucunda oluşan enerji akışıdır. Lambayı çalıştırmaya veya motoru hareket ettirmeye yarayan bu enerji akışı, elektron hareketi ile gerçekleşir. Elektron hareketi ise enerji kaynağının sağladığı voltaj ile tetiklenir.
LDR sensör, ışık yoğunluğuna duyarlı şekilde çalışan pasif bir elektronik bileşendir. Işığın miktarına göre direnci değişen LDR sensörler, yarı iletken malzemeler kullanılarak üretilir. Ortam aydınlığı arttıkça LDR'nin direnci düşer, azaldıkça ise artar.
Fırçalı motor, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren bir motor tipidir. Çok uzun yıllardır endüstride ve farklı projelerde yaygın olarak kullanılır. Doğru akım (DC) ile çalışan fırçalı motor sistemi yapısında bulunan fırçalar sayesinde enerji aktarımı yapar.
3D yazıcı teknolojisinin temel yapı taşlarından biri olan filament, üç boyutlu nesneler oluşturmak için kullanılan termoplastik hammaddedir. Genellikle makaralar halinde satışa sunulan filament çeşitleri, 3D yazıcıların ekstrüder adlı baskı kafasında ısıtılarak eritilir.
Endüstriyel nesnelerin interneti olarak bilinen “IIoT” teknolojisi, internete bağlı çalışan cihazlardan alınan verileri işlemek anlamına gelir. IIoT teknolojisi gelişmiş donanımlardan oluşan platformlardan meydana gelir.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte günümüzde elektrikli araç kullanımı gün geçtikçe artış gösterir. Tamamen elektrikli ya da hibrid araçların şarj edilmesi konusunda AC ve DC şarj istasyonları ön plana çıkar.
Dimmer devresi, alternatif akım kaynaklarıyla çalışan elektrikli cihazların gücünü ayarlamaya yarayan bir kontrol sistemidir. Dimmer devresi, ışık şiddetinin kontrol edildiği aydınlatma sistemlerinde sıklıkla kullanılır. Bu devre sayesinde ampullerin parlaklığı istenilen seviyeye getirilebilir.
Çeşitli sensörlerle donatılmış bir ölçüm cihazı olan avometre, direnç, akım, voltaj, frekans, gerilim ve kısa devre gibi elektriksel parametrelerin ölçümünü yapar. Çok sayıda değeri ölçebildiği için multimetre olarak da adlandırılan cihazın hem analog hem de dijital modellerini bulmak mümkündür.
TR − TL
